I. Sự trong sáng của tiếng Việt
1. Khi nói hoặc viết cần đúng chuẩn mực, quy tắc tiếng Việt
+ Chuẩn mực: không phủ nhận sự chuyển đổi linh hoạt, tiếp thu cái mới, sáng tạo
2. Sự trong sáng không dung nạp tạp chất. Sự trong sáng của tiếng Việt không cho phép pha tạp, lai căng, không sử dụng tùy tiện yếu tố ngôn ngữ khác
3. Sự trong sáng biểu hiện ở tính văn hóa, lịch sử của lời nói
II LUYỆN TẬP
Bài 1 (Trang 33 sgk ngữ văn 12 tập 1)
| Nhân vật | Từ ngữ miêu tả | Đặc điểm nhân vật |
| Thúy Vân | Em gái ngoan | Thương và nghe lời chị, người phụ nữ đẹp, nhân hậu |
| Kim Trọng | Người rất mực chung tình | Dù sống với Thúy Vân nhưng vẫn khôn nguôi nhớ về Thúy Kiều |
| Hoạn Thư | Người đàn bà bản lĩnh khác thường, biết điều mà cay nghiệt | Người đàn bà nham hiểm, luôn hành động mọi cách để đạt được mục đích |
| Thúc Sinh | Sợ vợ | Luôn lép vế, cúi đầu trước vợ |
| Từ Hải | Chợt hiện ra, chợt biến đi như một vì sao lạ Là ân nhân, người yêu của Kiều, sau đó cũng vì Kiều mà “chết đứng” | |
| Tú Bà | Nhờn nhợt | Sống bằng nghề buôn phấn bán người |
| Mã Giám Sinh | Mày râu nhẵn nhụi | Bản chất sỗ sàng, con buôn thể hiện ngay bằng hành động |
| Sở khanh | Chải chuốt, dịu dàng | Bề ngoài bóng bẩy nhưng lừa lọc, bội tình |
| Bạc Bà, Bạc Hạnh | Miệng thề xoen xoét | Lừa lọc, điêu trá |
– Một số từ ngữ miêu tả nhân vật của tác giả có thể thay thế được
– Từ ngữ miêu tả nhân vật như Mã Giám Sinh, Sở Khanh, Bạc Bà, Tú Bà thì khó thay đổi, vì không ai dùng từ chính xác, sắc sảo như Nguyễn Du được.
Bài 2 (trang 34 sgk ngữ văn 12 tập 1)
Tôi có lấy ví dụ về một dòng sông dòng sông vừa trôi chảy, vừa phải tìm nhận dọc đường đi của mình dòng nước khác. Dòng ngôn ngữ cũng vậy, một mặt nó phải giữ bản sắc cố hữu của dân tộc nhưng nó không được phép gạt bỏ, từ chối những thứ mà thời đại đem lại.
Bài 3 (trang 34 sgk ngữ văn 12 tập 1)
Đoạn văn trên lạm dụng các từ ngữ nước ngoài: file, hacker, fan
Có thể thay thế bằng những từ ngữ tiếng Việt: tệp tin, tin tặc, người hâm mộ
Xem thêm nhiều bài hơn tại : Đề Thi