Soạn bài: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN
1. Các kiểu câu bị động
Dựa theo sự có mặt hay không có mặt của động từ tình thái bị / được, người ta chia câu bị động thành hai loại: câu bị động có động từ tình thái bị / được và câu bị động không có động từ tình thái bị / được. ví dụ:
Tuy nhiên, có những câu có các từ bị / được nhưng không phải là câu bị động, ví dụ:
Chủ ngữ trong hai câu này không phải là đối tượng được hoạt động của người hay vật khác hướng vào.
2. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
a) So sánh các cặp câu sau:
(1) Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống từ hôm “hoá vàng”.
(2) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
(Vũ Bằng)
Gợi ý: Hai câu tuy đều diễn đạt cùng một nội dung nhưng ở câu (1) chủ thể thực hiện hành động là con người và trực tiếp xuất hiện (làm chủ ngữ), trong khi đó ở câu (2), chủ ngữ là vật và chịu tác động của một đối tượng khác (là con người nhưng đã được ẩn đi).
b) Nêu cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
Gợi ý: Để chuyển đổi từ câu chủ động thành câu bị động, người ta đưa từ ngữ chỉ đối tượng của hành động (mà động từ vị ngữ biểu thị) lên làm chủ ngữ, thêm (hoặc không thêm) từ bị / được vào trước động từ chỉ hành động ở vị ngữ; nếu muốn nêu chủ thể hành động trong câu bị động thì đặt từ ngữ chỉ chủ thể vào sau từ bị / được, trước động từ hành động.
c) Những câu sau đay có phải là câu bị động không? Tại sao?
(1) Bạn em được giải Nhất trong kì thi học sinh giỏi.
(2) Tay em bị đau.
Gợi ý: Xem lại mục 1 ở trên.
II. RÈN LUYỆN KĨ NĂNG
1. Cho các câu chủ động dưới đây, hãy chuyển đổi mỗi câu thành hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau.
a) Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII.
b) Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim.
c) Chàng kị sĩ buộc con ngựa bạch bên gốc đào.
d) Người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân.
Gợi ý: Có thể chuyển câu chủ động thành các câu bị động theo những kiểu sau:
Ví dụ:
2. Chuyển đổi mỗi câu chủ động cho sau đây thành hai câu bị động, một câu dùng từđược, một câu dùng từ bị. So sánh và nhận xét về sắc thái nghĩa của các câu bị động có từđược và câu bị động có từ bị vừa chuyển đổi.
a) Thầy giáo phê bình em.
b) Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
c) Trào lưu đô thị hoá đã thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị và nông thôn.
Gợi ý:
– a:
b:
c:
3. Viết một đoạn văn nói về lòng say mê của em đối với văn học, đối với một tác phẩm văn học, hoặc về ảnh hưởng của tác phẩm văn học nào đó tới em trong đó có sử dụng câu bị động.
Gợi ý:
Xem thêm nhiều bài hơn tại : Đề Thi